چرا با خوردن احساس خوبی پیدا می کنیم؟

همه ما شنیده ایم که صبحانه مهمترین وعده غذایی است و برای داشتن انرژی کافی در طول روز بایستی این وعده کامل خورده شود. من سالها به این موضوع اهمیت زیادی می دادم. اول صبح صبحانه می خوردم، سر کار می رفتم، آنجا هم صبحانه می خوردم، حتی تنقلاتی داشتم که آنها را برای مواقعی که انرژی ام می افتاد با خودم می بردم و از آنها هم استفاده می کردم ولی دریغ از نتیجه ای کارا. همیشه سطح انرژی پایینی داشتم و نمی توانستم انرژی دلخواهم را تجربه کنم.

خدواند متعال مرا هدایت کرد و توانستم به مسیری هدایت شوم که اطلاعات مفیدی در زمینه سلامتی و به خصوص مسئله روزه داری بدست آوردم و روش ها را امتحان کردم و نتایج عالی ای از لحاظ افزایش سطح انرژی و رسیدن به سلامتی گرفتم. قبلا وقتی روزه می گرفتم توام بود با بی حالی، خستگی و انرژی کم به طوری که آن را برای سلامتی مضر می دانستم ولی دانسته ها و آگاهی های جدید فرق می کرد. وقتی روزه می گرفتم دیگر خبری از گرسنگی و بی حالی نبود و بر عکس با روزه داری انرژی ام افزایش یافت و سلامتی ام در جنبه های مختلفی بهبود یافت.

در سلسله ویدئوهایی بیشتر از آگاهی های که کسب کردم را با عزیزان به اشتراک خواهم گذاشت.

زمانی که وعده ای را می خوریم به خصوص وعده ای پر از کربوهیدرات اولین کاری که بدن انجام می دهد این است که باید غذا را هضم کند و مواد مغذی و گلوکز وارد جریان خون شود و سپس به سلول هایمان برای مصرف انرژی برسد.

بعد از صرف غذا ابتدا گلوکز خون شروع به بالا رفتن می کند. مقداری از گلوکز برای مصرف انرژی به کار می رود و مقداری برای ذخیره. بخشی از گلوکز به صورت گلیکوژن در ماهیچه ها و کبد و بخشی به صورت چربی در نقاط مختلف بدن ذخیره می شود. اگر بدن فردی به چربی ها سازگار نباشد در این صورت از ساعت 6 تا 30 ام بعد از وعده(که غذایی نمی خوریم و اصطلاحا در فاز روزه داری هستیم) منبع انرژی بدن به طور عمده گلوکز است و این گلوکز از موادی که خوردیم و روشی به نام گلوکونئوجنسیس(Gluconeogenesis) که تولید گلوکز از ابتدا است تولید می شود. در این مدت اگر غذایی نخوریم تقریبا گلوکز بدن ثابت است و در این مدت با افزایش فاصله از زمان خوردن یواش یواش بدن ما استفاده از چربی ها را شروع می کند.

این مقدار چربی سوزی بعد از ساعت 30 ام روزه داری افزایش می یابد و رفته رفته تقریبا بیشتر انرژی بدن از چربی سوزی تامین می شود. سلول های بدنمان که میتوکندری دارند می توانند از این چربی به عنوان سوخت استفاده کنند. همچنین با پایین آمدن مناسب گلوکز خون و افزایش چربی سوزی بدن موادی به نام کیتون ها(Keyton) را ترشح می کند که این مواد برای مغز ما بسیار مفیدند و تا ساعت 72 روزه داری تقریبا بیش از 75% از انرژی مغز ما از کیتون ها تامین می شود که در این حالت ما انرژی بسیار فوق العاده ای را تجربه می کنیم.

یکی از دلایل عمده ترس از روزه داری این است که باور داریم در زمان روزه داری ماهیچه از دست می دهیم. آیا این درست است یا نه و مکانیسم های آن چگونه است؟

در زمان روزه داری عمده تامین انرژی ما از چربی های ذخیره شده بدن می باشد ولی این اتفاق با گذشت بیشتر از زمان روزه داری بیشتر خود را نشان می دهد. در ساعات اولیه بدن از گلیکوژن ذخیره شده در ماهیچه ها و کبد نیز استفاده می کند ولی این منبع محدودی برای تامین گلوکز مورد نیاز در زمان روزه داری است. در این زمان گلبول های قرمز، قسمتی از کلیه و در زمانهایی حداکثر 25% از انرژی مغ باید از گلوکز تامین شود. بدن ما برای تامین این نیاز از فرایندی به نام گلوکونئوجنسیس یا ساخت گلوکز از ابتدا استفاده می کند. بدنمان می تواند از آمینو اسیدها(پروتئین ها) و گلیسرول(چربی ها) گلوکز بسازد و در زمان روزه داری استفاده نماید. در ساعت های اولیه روزه داری اگر بدن به چربی ها اداچته نباشد پروتئین هایی در بدن شکسته و به گلوکز تبدیل می شوند ولی این پروتئین ها لزوما از ماهیچه های ما نیستند و از سلول ها کهنه و مرده، پوست کهنه و آسیب دیده و عوامل بیماری زا و بقایای آنها می تواند باشد و رفته رفته که از ساعت های روزه داری بیشتر می گذرد بدن چربی های بیشتری را می شکند و از گلیسرول حاصل برای استفاده در ساخت گلوکز استفاده می نماید.

همچنین در فاز روزه داری بدن مکانیسمی به نام اتوفوژی را فعال می کند و میزان ترشح هورمون رشد در بدن چندین برابر می شود. وجود این دو باعث افزایش چربی سوزی و تامین گلیسرول برای تولید گلوکز می شود و همچنین از شکسته شدن ماهیچه ها جلوگیری می کند. این مکانیسم سبب حفظ حیات انسانهای اولیه در زمانهای کمبود غذا بوده است.

روزه داری منافع زیادی از لحاظ سلامتی می تواند برای بدن ما داشته باشد که از جمله آنها می توان به منافع هورمونی روزه داری برای سلامتی مغز اشاره کرد:

در زمان روزه داری میزان هورمون رشد و هورمون BDNF(Brain Drive Neurotophic Factor) در بدن ما افزایش می یابد و این هورمون ها با هم برای رشد و سلامتی مغز ما بسیار مفیدند.

زمانی که ما چیزی را یاد می گیریم و یا در حال فعالیت ذهنی هستیم، ذهن ما ارتباطات و سیناپسهای جدیدی را ایجاد می کند. اگر این فعالیت های ذهنی در حضور خورمون رشد و BDNF صورت پذیرد بسیار موثرتر خواهند بود، به طوری که در روزه داری میزان این هورمون ها به میزان بسیار قابل توجهی افزایش می یابد و فعالیت های ذهنی سالم برای قوی تر شدن و رشد ذهن ما را سرعت می بخشند.

---

چرا با خوردن احساس خوبی پیدا می کنیم؟

ما انسان ها عادت هایی را ایجاد می کنیم و بعد از مدتی دلایل برخی کارها را نادانسته به این عاداتمان ربط می دهیم. فکر می کنیم که با خوردن غذا انرژی بدست می آوریم چون بارها غذا خورده ایم و احساس خوبی پیدا کرده ایم و این دلیل نتیجه گیری ماست. می خواهیم دلیل اصلی این احساس خوب بعد از غذا خوردن را بررسی کنیم.

با خوردن غذا در ابتدا گیرنده هایی چشایی دهان به مغز سیگنال می فرستند و مغز مرکز پاداشمان را فعال می کند و دوپامین ترشح می شود و ما احساس خوبی پیدا می کنیم. سپس مغز به کبد دستور می دهد و کبد از گلیکوژن های ذخیره شده می شکند و کمی گلوکز خون را بالا می برد. این اتفاق در چند ثانیه می افتد و غذایی که خوردیم نقشی در انرژی بالا رفته مان ندارد.

با پایین رفتن غذا در دستگاه گوارشی و تغییر قسمت های مختلف سیگنال های بیشتری به مغز ارسال می شود و مغز پاداش سیری دریافت می کند و حس زنده مانی که بری یکی دو روز منابع داری و باز دستور به کبد برای شکستن گلیکوژن بیشتر از منابع ذخیره شده و باز افزایش انرژی کمی دیگر. این اتفاق نیز در چند دقیقه رخ می دهد و باز خود غذایی که خوردیم تاثیری در انرژی بالا رفته ندارد.

غذایی که خوردیم در سیستم گوارشی هضم و گوارش می شود و انرژی و مواد مغذی آن جذب و وارد خون خواهد شد و مقداری برای انرژی جاری و مقدار اضافه تر برای ذخیره شدن استفاده خواهد شد. این اتفاق در 2 تا 4 ساعت بعد خوردن انجام می شود و تاثیر غذایی که خوردیم بر انرژی ما ظاهر می شود.

ولی چه اتفاقی می افتد که بسیاری از ما حتی 2 ساعت بعد از خوردن احساس گرسنگی و کمبود انرژی داریم؟ این احساس مطمئنا از کمبود انرژی واقعی نیست چون ما غذایی را که خورده ایم انرژی اش تازه آزاد و در دسترس است. دلیل اصلی این احساس گرسنگی از رفتار مغز ما ناشی می شود.

هر بار که گرسنه می شویم غذا می خوریم و با مکانیسمی که در بالا اشاره کردیم مراکز پادشمان فعال شده و احساس بهتری پیدا می کنیم(مانند اثر ترشح دوپامین مواد مخدر) و کمی انرژی از ذخیره هایمان آزاد می شود. این احساس خوب بعد از خورن عادتی است که از رفتار نادرست و تاثیر دارویی غذا ناشی می شود چیزی که درک صحیح آن و به کار گرفتنش در زندگی مان می تواند کمک بسیار خوبی به ما در رسیدن به تعادل بدنی و سلامتی مان داشته باشد.

برای دیدن ویدئوهای بیشتر در مورد کارکردهای بدن از بخش دانلودهای سایت استفاده نمایید. همچنین آگاهی ها و تمرینات دوره فوق العاده گام های اساسی برای سلامتی 1 منبع عالی ای است برای به تعادل دراوردن بدن و رسیدن به سلامتی پایدار و همه جانبه در زندگی.