عوامل مختل کننده جذب کلسیم در بدن

استخوان های ما ساختار و چهارچوب بدنمان هستند و این اندام های بسیار مهم نقش مهمی در سلامتی عمومی بدن به خصوص در سلامتی ساختاری بدن ایفا می کنند. اگر ما استخوان های سالمی داشته باشیم، این امر در پیری باعث داشتن سلامتی و استقلال بیشتر خواهد شد و همچنین باعث افزایش عمر و افزایش کیفیت زندگی فرد خواهد شد.

اگر استخوانهای ما این ارگانهای اساسی با مسئله ای به نام پوکی استخوان(Osteoporosis) مواجه شوند رفته رفته چگالی خود را از دست می دهند و این کم شدن چگالی آنها را به شدت ترد و شکننده می کند. با افزایش پوکی استخوان در سنین پیری احتمال شکستن استخوان ها با ضربه و افتادن به شدت افزایش می یابد که افراد مواجه با این مشکل به کلی استقلال خود را از دست می دهند و نیازمند مراقبت اطرافیان هستند.

در سراسر جهان بیش از 200 میلیون نفر با پوکی استخوان دست و پنجه نرم می کنند و هزینه های سلامتی فراروانی را برای این افراد به دنبال دارد. پس شناخت مکانیسم های سلامتی استخوان و عوامل ایجاد کننده ی پوکی استخوان نقش بسزایی در افزایش سلامتی این ارگان مهم ایفا می کند.

عوامل زیادی در سلامتی و ایجاد مسئله در استخوان ها دخیلن. برخلاف باور عموم که کلسیم تنها عامل در سلامتی استخوانهاست تحقیقات نشان از این دارند که عوامل دیگری در این زمینه موثرند، عواملی مانند: التهاب، میکروبیوم روده ها، سلامتی سیستم گوارش . ناحیه شکمی، رژیم غذایی، هورمون ها، حجم ماهیچه ها و استرس های مکانیکی.

استخوان ما دو بخش عمده دارد. استخوان بیرونی و استخوان درونی. بخش درونی استخوان ها از لحاظ متابولیکی بسیار فعال است. در این بخش سلول های استخوان شکن(Osteoclasts) وجود دارند که از یک طرف استخوان را جویده و از بین می برند، در طرف دیگر سلول های استخوان ساز(Osteoblasts) قرار دارند که در حال استخوان سازی هستند. این دو بخش در هارمونی بسیار بالایی قرار دارند و با انجام کارهایی می توان باعث چربش استخوان سازی و یا چربش استخوان شکنی به دیگری شد.

ساخت استخوان ها در بدن ما شانسی و یا رندمی نیست و بر اساس اصول و قاعده و در جایی که باید صورت می گیرد. عامل محرک برای استخوان سازی نیروهای مکانیکی است. شما از آن استفاده می کنید یا از دستش می دهید. اگر فعالیت فیزیکی و مکانیکی مناسبی به استخوان ها برسد میزان استخوان سازی افزایش یافته و استخوان های محکم و سالمی ایجاد خواهند شد.

بر عکس اگر سبک زندگی کم تحرکی وجود داشته باشد رفته رفته و به خصوص در سنین پیری استخوان شکنی افزایش یافته و در نهایت پوکی استخوان حاصل خواهد شد.

هورمون های مختلف بدن تاثیرات متفاوتی بر روی سلامتی استخوان های ما دارند. هورمون رشد و هورمون استروژن تاثیر مثبتی بر سلامتی استخوان ها دارند از این روست که بیشترین رشد استخوان ها در دوران بلوغ اتفاق می افتد که در این دوران میزان ترشح هورمون رشد بالاست. هورمون رشد باعث فعال شدن مسیر استخوان سازی به نام mTOR می شود و همچنین باعث ترشح هورمون IGF-1 توسط کبد می شود که استخوان سازی را افزایش می دهد.

بیشترین چگالی استخوان ها در سال 25 تا 30 زندگی اتفاق می افتد. میزان هورمون استروژن در زمان یائسگی در بدن خانم ها در حوالی سال 50 زندگی به شدت افت می کند و از اینروست که میزان پوکی استخوان در خانم ها به خصوص در یائسگی شیوع بیشتری نسبت به آقایان دارد.

هورمون تستسترون اگر در بدن آقایان کم باشد این فرد استخوان از دست خواهد داد.

پرکاری تیروئید و یا استفاده زیاد داروهای تیروئیدی برای سلامتی استخوان ها مضر است.

سطوح مزمن هورمون استرس(کورتیزول) باعث خواهد شد تا استخوان های ما آسیب ببینند.

فعالیت بیش از حد غدد فوق تیروئید نیز برای استخوان ها مضر است. به این دلیل که تنظیم سطوح کلسیم در خون توسط هورمون فوق تیروئید صورت می گیرد و این کار با آزاد کردن کلسیم از استخوان ها صورت می گیرد. از طرف دیگر هورمون کلسیتونین که توسط کبد ترشح می شود پایین آورنده ی سطوح کلسیم خون است. این دو هومون با هم میزان سطوح کلسیم خون را همیشه در بازه ای نرمال نگه می دارند به این دلیل است که افرادی با پوکی استخوان بسیار شدید هم سطوح کلسیم خون نرمالی دارند.

دو ویتامین در بدن ما نقش اساسی و ضروری در سلامتی استخوان ها ایفا می کنند. بدن ما برای اینکه بتواند به صورت خوبی کلسیم را که برای سلامتی استخوان ها ضروری است از رژیم غذایی جذب کند نیازمند ویتامین D3 است. اگر فردی کمبود ویتامین D3 داشته باشد کمتر از 10% از کلسیم موجود در رژیم غذایی را می تواند جذب کند. منابعی مانند تخم مرغ ارگانیک سالم، سالمون و لبنیات در رژیم غذایی دارای مقادیر خوبی از این ویتامین است. همچنین نور خورشید منبع فوق العاده ای برای ویتامین D است. همچنین برای اینکه بدن بتواند ویتامین D را به صورت خوبی جذب کند نباید مقاوم به انسولین باشد.

بعد از جذب کلسیم در بدن باید این ماده معدنی به استخوان های ما برسد. ویتامین K2 کلسیم را از جریان خون ما می گیرد و به استخوان می رساند. این کار نه تنها باعث تقویت استخوان می شود، همچنین کلسیم را که می تواند برای سیستم قلبی عروقی ناسالم باشد و کلاگ ایجاد کند از رگ ها دور می کند. گوشت قرمز منبع بسیار خوبی از ویتامین K2 است. همچنین سبزیجات برگ سبز تیره منبع خوبی از ویتامین K1 هستند که میکروبیوم روده های سالم می تواند آن را به ویتامین K2 تبدیل کند.

---

کلسیم نقش بسزایی در سلامتی و ساختار استخوان های بدن دارد. هر عاملی که جذب کلسیم در بدن و رسیدن آن به استخوان ها را تحت تاثیر قرار دهد برای سلامتی استخوان ها مضر است. در اینجا عواملی را که بر جذب کلسیم در بدن تاثیر منفی می گذارند و یا از رسیدن آن به استخوان ها جلوگیری می کنند:

1- هر گونه دارویی که میزان اسیدیته معده را کم کند بر میزان گوارش غذاها و به خصوص جذب کلسیم تاثیر منفی خواهد داشت

2- سلامتی ناحیه شکمی و میکروبیوم روده ها که تمامی ویتامین ها و مواد معدنی توسط این ناحیه جذب م شود و هر موردی که این ناحیه از بدنمان را تحت تاثیر قرار دهد بر جذب کلسیم و سلامتی استخوان تاثیر می گذارد. عواملی مانند ناسلامتی میکروبیوم روده ها، مصرف برخی داروها که میکروبیوم روده ها را تحت تاثیر قرار می دهد، سندرم روده چکه کن، سندرم روده تحریک پذیر و ...

3- استرس مزمن عاملی است که با بالا بردن میزان کورتیزول در بدن التهاب ایجاد می کند و التهاب برای سلامتی استخوان ها مضر است. همچنین استرس مزمن باعث تحت تاثیر قرار گرفتن جمعیت میکروبیوم روده ها و التهاب در ناحیه شکمی جذب مواد مغذی را مختل می کند و برای سلامتی استخوان ها مضر است.

4- مقاومت به انسولین عامل مهم دیگری است که باعث ایجاد التهاب در بدن می شود که برای استخوان ها مضر است. همچنین افراد مقاوم به انسولین در جذب برخی از ویتامین ها و مواد معدنی مشکل دارند، مثلا جذب ویتامین D که در جذب کلسیم از رژیم غذایی موثر است با مشکل مواجه است.

5- عامل های دیگر کاهش وزن ناگهانی و شاخص توده بدنی کمتر از 18 است که می تواند بر سلامتی استخوان ها موثر باشد

6- انوراکسیا یا از دادن مداوم پریودها که به احتمال بسیار زیاد ناشی از کمبود استروژن در بدن است. استروژن هورمونی محرک استخوان ساز و کاهنده التهاب در بدن است

شناخت کارکردهای هورمون ها و سعی در به تعادل درآوردن آنها عامل بسیار مهمی است. برای دیدن ویدئوهای بیشتر در مورد کارکردهای بدن و هورمون ها از بخش دانلودهای سایت استفاده نمایید.

در ویدئوهایی ما این موضوع را بیشتر مورد بررسی قرار می دهیم.